Yılın en uzun gecesi :Şeva Yelda

Bu gece Kürtlerin en eski bayramı “Şeva Yelda” veya “Şeva Çile” olarak isimlendirdiği yılın en uzun gecesi, kışın başlangıcı olarak kabul ediliyor. 

Kürt takvimine göre kış ve yaz ayları iki kırk gün olarak hesaplanır. Kürtçe Çileyê bicuk(Küçük kırk) ve Çileyê mezin (Büyük kırk) olarak parsellenan aylar 30 gün değil kırkar güne bölünmüştür.

21 Aralık Çile biçuk’un yani başladığı gece “Şeva Yelda / Şeva Çile” bayram olarak kutlanır.

Kökeninin ne kadar eskiye dayandığı hakkında farklı rivayetlerin olduğu  Kürtçe “Şeva Yelda / Şeva Çile” Farsça “Şeb-i Yelda”olarak adlandırdığı gece Ari halkları arasında özellikle Rojhılat ile Kürdistan Bölgesi’nin birçok yerinde ve İran’da yüzyıllardır kutlanan bir bayram.

Yeni bir yıla giriş olarak da kabul edilen bu gece aynı zamanda Zerdüştlük inancına göre “karanlığın sona ermesi” ve aydınlığın giderek hakim olmaya başladığı gece olduğu için kutsanıyordu.

Zerdüşt inancından kaldığı tahmin edilen Şeva Yelda kutlamaları için özellikle   sınır bölgelerindeki evlerde çok büyük hazırlıklar yapılıyor.

Geleneksel yemeklerin yanı sıra sabaha kadar yapılan kutlamalarda yılın bereketli geçmesi için nar ve karpuz masaların vazgeçilmezi olarak yerini alıyor. Bir yaz yiyeceği olan karpuz bu gece için önceden evlerde büyük bir özenle saklanıyor. İnanca göre karpuz yemek sert geçecek olan kışı sıcak ve rahat bir şekilde geçirmeniz sağlayacak. Geceye  ceviz, incir, kuruyemişler, meyveler, tatlılar Şeva Yelda’nın en önemli yiyecekleri arasında yer alıyor.

Evlerin süslendiği gecede komşu veya akraba olan aileler bir araya geliyor, müzikler eşliğinde şiirler okunuyor, dengbêjler klamlar söylüyor, hikayeler anlatılıyor.

Bazı yerlerde büyük bir salon tutuluyor ve eğlenceler düzenleniyor. Güneşin doğuşunun karşılanmasına kadar kutlamalar devam ediyor.

Editör: İsmail KAYA